Staalslakken….? Een zegen?!
Veel erger voor het milieu kan het niet: de staalslakken uit de ovens Tata-steel in IJmuiden. Nu worden ze bijvoorbeeld gebruikt bij het aanleggen van wegen en dijken.
Maar ook hier helpt het: Fact checken en nadenken.
Is er nu echt iets te bedenken waarmee de restanten van de huidige wijze van produceren een rol kunnen spelen bij positieve ontwikkelingen?
Heel lang hoef je niet te zoeken: staalslakken zijn een uitermate geschikte grondstof voor het ontwikkelen van warmte-accu’s.
In de zomer produceert het klimaat te veel warmte. Zo warm dat we ons minder prettig voelen en minder optimaal functioneren. Zo is er in de zomer, als gevolg van de hitte, sprake van oversterfte, met name bij kwetsbare groepen als ouderen.
Hoe mooi zou het zijn als we de overtollige warmte uit de zomer mee zouden kunnen opslaan en kunnen meenemen naar de koude winter.
En dat kan. een van de eigenschappen van staalslakken is de enorme isolatiewaarde. Met staalslakken kan, bij de juiste voorwaarden en omstandigheden, de overtollige warmte van de zomer worden gebruikt als accu voor de warmtebehoefte in de winter.
Een kijk in de verre toekomst? In het Ecodorp Boekel (https://www.youtube.com/watch?v=x7hypDUlZj4) en in Sint-Oedenrode (https://publicaties.avans.nl/opslag-energie/warmte-opslaan-in-staalslakken) staan er inmiddels warmte-accu s.
De warmte-accu vereist veel investeringen; veel ruimte, een dure betonbak, veel isolatie en veel installatiewerk. Hier wreekt zich echter vooral de analyse van kosten en baten en niet de analyse van kosten en maatschappelijke baten. Bij een pure vergelijk met de verwarming met bijvoorbeeld gas is de warmte uit de warmte-accu duur. Zodra we maatschappelijke kosten en nadelen, als de fossiele brandstoffen, biodiversiteit en dergelijke in de berekeningen zouden betrekken kunnen warmte-accu een effectieve bijdrage leveren aan het beperken aan de temperaturen op aarde.
Mijn conclusie is: we mogen blij zijn met de staalslakken, het stelt ons in staat om overtollige warmte uit de zomer in te zetten voor verwarming in de winter.
Op die momenten leveren staalslakken een belangrijke bijdragen aan de benodigde energietransitie.
Fred Verhees
9 oktober 2025